ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

 

7 μήνες μετά τις αποφάσεις που πάρθηκαν τον Μάρτιο και ακόμα δεν καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε το τραπεζικό μας σύστημα με αποτέλεσμα η αβεβαιότητα να συνεχίζεται και να συνεχίζουμε να χάνουμε πολύτιμες καταθέσεις. Όπως είναι γνωστό μόνον τον περασμένο Σεπτέμβριο χάσαμε σχεδόν 1 δις καταθέσεις με αποτέλεσμα οι συνολικές καταθέσεις στο εγχώριο τραπεζικό μας σύστημα να υποχωρήσουν στα 47 δις ευρώ σε σύγκριση με 70 δις ευρώ  που είχαμε τον  Σεπτέμβριο του 2012 ,  μια μείωση 33% .

 

Η Τράπεζα Κύπρου,   η μεγαλύτερη τράπεζα στην οικονομία μας βρίσκεται πλέον σε δύσκολη θέση διότι εκτός από τα δικά της προβλήματα καλέστηκε να επωμιστεί το ΕΛΑ και τα κακά δάνεια της Λαικής Τράπεζας.   Η ρευστότητα της Τράπεζας Κύπρου δέχεται πίεση λόγο των πιο πάνω και λόγο των συνεχιζόμενων εκροών καταθέσεων από το τραπεζικό μας σύστημα.

Όλα τα πιο πάνω θα έχουν ως αποτέλεσμα η Τράπεζα Κύπρου να μην μπορεί να διοχετεύσει ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και κατεπέκταση να μην μπορεί να έχει τον ρόλο του πρωταγωνιστή που θα βοηθήσει να ξανά εκκινήσει η ανάπτυξη οικονομία μας.  Τα ίδια προβλήματα ρευστότητας αντιμετωπίζει και ο συνεργατισμός .  Όταν οι τράπεζες σε μια οικονομία δεν έχουν ρευστότητα, η οικονομία μένει χωρίς ρευστότητα, δεν υπάρχει ανάπτυξη, κλείνουν συνεχώς επιχειρήσεις , η ανεργία ανεβαίνει, τα μη εξυπηρετούντα δάνεια ανεβαίνουν και τα εισοδήματα του κράτους μειώνονται . Το κράτος αναγκάζεται να αυξήσει φορολογίες για να αυξήσει τα εισοδήματα με αποτέλεσμα να μειώνεται και άλλο ρευστότητα μέσα στην πραγματική οικονομία  και ο Φαύλος Κύκλος να συνεχίζεται. Η Κύπρος βρίσκεται σε αυτόν τον φαύλο κύκλο εδώ και καιρό..

 

ΕΙΣΗΓΗΣΗ.

Άμεσα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ταμείο (Όχημα ειδικού τύπου-special purpose vehicle)  το οποίο θα ελέγχεται από το κράτος (και Όχι ιδιωτικό ) στο οποίο να μεταφερθούν όλα η το μεγαλύτερο μέρος των προβληματικών δανείων από την Τράπεζα Κύπρου . Το ίδιο μπορεί να γίνει και με προβληματικά δάνεια του συνεργατισμού και της Ελληνικής τράπεζας.

Στην θέση των προβληματικών δανείων που θα δώσουν οι τράπεζες,  θα πάρουν κρατικά ομόλογα με πολύ χαμηλό η και καθόλου επιτόκιο.  Αυτά τα ομόλογα ΔΕΝ μετρούν μέσα στα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας για υπολογισμό των εποπτικών κεφαλαίων που χρειάζεται για να μπορεί να δίνει δάνεια .

Το ταμείο θα έχει διάρκεια 15-20 χρόνια και θα αναλάβει μόνον περιουσιακά στοιχεία από τις τράπεζες (δάνεια ) και όχι υποχρεώσεις .(καταθέσεις) Το ταμείο θα έχει εισοδήματα τόκους εισπρακτέους από τα δάνεια και ρευστότητα από την αποπληρωμή των δανείων.

Πρακτικά η πιο πάνω εισήγηση μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους με κυριότερους τρόπους το Ελβετικό και το Γερμανικό μοντέλο οι οποίοι περιγράφονται στην συνέχεια αλλά πρώτα ακολουθούν τα πλεονεκτήματα της πιο πάνω πρότασης.

 

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ.

1.      Βελτιώνεται  ο ισολογισμός της τράπεζας  και αποκαθιστάτε άμεσα η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό μας σύστημα επιδή οι αναλυτές και οι ξένοι οίκοι θα προβούν άμεσα με αναβάθμιση της αξιολόγησης της τράπεζας.

2.      Η Τράπεζα  θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κρατικά ομόλογα ως εξασφάλιση για να μπορέσει να αντλήσει φθηνή ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτήν την ρευστότητα θα την διοχετεύσει μέσα στην πραγματική οικονομία με σημαντικό κέρδος.

3.      Λόγο των 1 και 2 πιο πάνω  η τράπεζα θα έχει σημαντικά αυξημένα κέρδη σε σχέση με την σημερινή της κατάσταση αφού θα έχει σημαντικά μειωμένες προβλέψεις για μη εξυπηρετούντα δάνεια.  Αυξημένα κέρδη σημαίνει μεγαλύτερο κέρδος ανά μετοχή και κατεπέκταση μεγαλύτερη αποτίμηση για την τιμή της μετοχής της.

4.       Η πραγματική οικονομία θα επωφεληθεί αφού η δυνατότητα της τράπεζας να δανείζει θα έχει αυξηθεί σημαντικά . Θα αυξηθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και επωφεληθούν άμεσα όλες οι επιχειρήσεις.  Με βάση το multiplier effect, κάθε 1 ευρώ που διοχετεύουμε σε μια οικονομία αυτό δημιουργά  1  ½ ευρώ.

       5. Το κράτος θα επωφεληθεί διότι μόλις σταθεροποιηθεί το                τραπεζικό μας σύστημα και αυξηθεί η ρευστότητα μέσα στην οικονομία θα σταματήσει η απότομη αύξηση της ανεργίας, θα αυξηθεί η κατανάλωση από την οποία το κράτος εισπράττει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του. Θα αρχίσουν να μας εμπιστεύονται ξένοι επενδυτές κλπ κλπ.

6.      Η κοινωνία θα επωφεληθεί αφού το  Ταμείο που θα δημιουργηθεί δεν θα έχει την πίεση χρόνου  να πουλήσει περιουσίες  με όλα τα αρνητικά συνεπακόλουθα. Το Ταμείο δεν θα έχει υποχρεώσεις/δανεισμό , θα έχει 15-20 χρόνια ζωής αρκετά μέχρι να βγούμε έξω από αυτή την κρίση. Δάνεια μπορούν να ανανεωθούν ακόμα και με καλύτερους από τους σημερινούς όρους και έτσι να δοθεί περισσότερος χρόνος στους ιδιώτες και στις επιχειρήσεις που σήμερα έχουν προβληματικά/μη εξυπηρετούντα δάνεια να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση , να αποπληρώσουν τα δάνεια τους  και να μην χάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία.

 

 

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ

 

Ο σχεδιασμός αυτών των  ταμείων η οχήματα ειδικού τύπου τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν και «κακή τράπεζα» διαφέρει από χώρα σε χώρα ανάλογα με τα οικονομικά δεδομένα της κάθε τράπεζας , του κράτους και της τελικής συμφωνίας/όρων μεταξύ Τράπεζας/Κράτους , Ταμείου.

 

2 μοντέλα «κακών τραπεζών» που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν είναι γνωστά ως το ελβετικό και το Γερμανικό μοντέλο. Στόχος και των 2 μοντέλων είναι  η σταθεροποίηση  του τραπεζικού συστήματος μια χώρας και η αποφυγή ενός πιστωτικού κράχ χωρίς να αναλαμβάνουν οι φορολογούμενοι ψηλά ρίσκα/κόστα.

 

Tο ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

 

Η Ελβετία ήταν μια από τις πρώτες χώρες που χρησιμοποίησε ένα όχημα/ταμείο για να απαλλάξει την τράπεζα  UBS από προβληματικά δάνεια . Συνολικά 38.7 δις ευρώ από προβληματικά δάνεια μεταφέρθηκαν από την UBS σε μια κακή τράπεζα ελεγχόμενη από το κράτος. Τα δάνεια μεταφέρθηκαν στην λογιστική αξία και άρα δεν υπήρξε ζημιά για την UBS. Εν συντομία η συμφωνία προνοά όπως η UBS συνεχίζει να έχει την διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που μεταφέρθηκαν στην «κακή τράπεζα» και έχει δικαίωμα στα κέρδη που τυχών προκύψουν στο μέλλον όπως και την υποχρέωση να αναλάβει μεγάλο μέρος των ζημιών εάν αυτές προκύψουν.

 

ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

 

Τα περιουσιακά στοιχεία μεταφέρονται στην κακή τράπεζα στο 90%  της λογιστικής τους αξίας.  Εάν προκύπτουν σημαντικές ζημίες για την τράπεζα λόγο της έκπτωσης του 10% τότε η έκπτωση μπορεί να μειωθεί.   Ταυτόχρονα μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις για την πραγματική αξία των περιουσιακών στοιχείων που μεταβιβάζονται και να συγκριθούν με την αξία που μεταβιβάστηκαν στην κακή τράπεζα. Εάν υπάρξει διαφορά εις βάρος της κακής τράπεζας τότε αυτή η διαφορά διαιρείτε με τα χρόνια ζωής του ταμείου και η ζημία που αντιστοιχά  στο κάθε έτος πρέπει να πληρώνεται από την πωλήτρια τράπεζα.  Αυτό γίνεται για να  έχει όλο το ρίσκο για τυχόν ζημίες η πωλήτρια τράπεζα και όχι οι φορολογούμενοι πολίτες (το κράτος). Η τράπεζα έχει δικαίωμα στα κέρδη εάν αυτά προκύψουν.

 

Το θετικό για την τράπεζα σε αυτήν την περίπτωση όπως και με το Ελβετικό μοντέλο είναι ότι οι ζημίες από κακά δάνεια επεκτείνονται σε πολλά χρόνια και ο ισολογισμός της  καθαρίζει και έτσι μπορεί να δώσει καινούργια πιο υγιές δάνεια τα οποία θα φέρουν πολύ περισσότερα κέρδη από τυχόν μελλοντικές ζημιές που μπορεί να προκύψουν από τα δάνεια που δόθηκαν στην  κακή τράπεζα.

 

 

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Το ταμείο θα έχει χαρακτηριστικά τόσο από το Ελβετικό όσο και από το Γερμανικό  μοντέλο. Το κράτος θα εκδώσει ομόλογα προς τις τράπεζες  ονομαστικής αξίας όσο η λογιστική αξία των δανείων (όχι η ονομαστική –μετά τις πρόνοιες) που θα δοθούν προς το ταμείο.

Οι τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν την ευθύνη για τυχόν ζημιές η κέρδη που θα προκύψουν από τα δάνεια και για αυτό τον λόγο θα πρέπει να έχουν εκπροσώπους στο διοικητικό συμβούλιο του ταμείου.

Σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα  όλη η ρευστότητα που μαζεύει το ταμείο από δόσεις η αποπληρωμές δανείων θα  πηγαίνει στο κράτος το οποίο με την σειρά του θα το δίνει στις τράπεζες σε αντάλλαγμα  μέρος των ομολόγων που δόθηκαν σε αυτές στην αρχή όταν δημιουργήθηκε το ταμείο.

 

 

Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε άλλο χρόνο, το κυπριακό σύστημα αιμορραγεί, η Κυπριακή οικονομία αιμορραγεί. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανεβαίνουν συνεχώς λόγο έλλειψης ρευστότητας μέσα στην πραγματική οικονομία. Τα αυξανόμενα μη εξυπηρετούμενα  δάνεια θα δημιουργήσουν και άλλες κεφαλαιουχικές ανάγκες στο τραπεζικό μας σύστημα το αργότερο μέχρι το τέλος του 2014. Η πιο πάνω πρόταση  στόχο έχει την μείωση των μελλοντικών ζημιών των τραπεζών και την αύξηση της ρευστότητας  μέσα στην πραγματική οικονομία.

Εάν συνεχίσει η υφιστάμενη δομή στο τραπεζικό μας σύστημα η αβεβαιότητα θα συνεχίζεται, οι εκροές καταθέσεων θα συνεχίζονται και στο σύντομο μέλλον  θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις……

Σάββας Τταντής   Λογιστής/χρηματιστής.