αρχές Ιανουαρίου είχα δημοσιευσει τις εκτιμήσεις μου για την Κυπριακή οικονομία και για τις κυπριακές τράπεζες , δυστηχώς όλες οι εκτιμήσεις έχουν επαληθευτεί η οδέυουν προς επαλήθευση. Ακολουθούν οι εκτιμήσεις μου για το μέλλον της Κυπριακής οικονομίας ...
1. Η Κύπρος θα παραμείνει εκτός αγορών λόγο του οτι το μεγάλο Κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει μεγάλα προβλήματα στην Ελλάδα (οχι μόνον τα Ελληνικά ομόλογα) . Ο δανεισμός που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες μας σε ιδιώτες και επειχηρήσεις στην Ελλάδα ξεπερνά τα 23 δις και αυτό ανέρχετε στο 150% του ΑΕΠ μας. Δέν έχουν διαγραφεί ακόμα όλες οι ζημίες στην Ελλάδα. Τώρα θα ξεκινήσουν και μεγάλα προβλήματα για τις τράπεζες στην Κύπρο αφού η Κυπριακή οικονομία έμεινε πολλή χρόνο χωρίς ρευστότητα, πράγμα το οποίο δεν θα διορθωθεί ουτε και μετά τις επεικιμενες αυξήσεις που προγραματίζουν οι τράπεζες μας διοτι τα κεφάλαια που θα αντλήσουν είναι λίγα μπροστά στα προβλήματα τους.
2. Τα μη εξυπηρετούντα δάνεια των τραπεζών μας θα ξεπεράσουν το 15% των χαρτοφυλακίων τους.
3. Η ύφεση για την Κυπριακή οικονομία για το 2012 θα είναι πέραν του 1%...
4. Η ανεργία θα ξεπεράσει το 10% και τον Νοεμβριο-Δεκεμβριο θα πλησιάσει το 12% , ισος το ξεπεράσει....
5. Το έλλειμα του κράτους για το 2012 είναι προς το παρόν 700 εκ. Παραμένω σταθερός σε αυτήν την θέση απο τις 14-1-2012. Εαν δέν παρθουν άλλα μέτρα ΔΕΝ υπάρχει περιπτωση το έλλειμα να είναι 2.5% του ΑΕΠ . Τώρα το αντελειφθηκε ο νέος υπουργός (αλλά Κύριε υπουργέ δεν λές απο τώρα, 8 μήνες πριν, σε δημοσίους υπαλλήλους οτι δεν θα τους πληρώσεις τον 13 μισθό, θα σου κλείσουν τα μαγαζία...) Τα μέτρα που πρέπει να παρθούν είναι μειώσεις στις μη παραγωγικές δαπάνες και οχι αυξήσεις φορολογιών διότι το δευτερο θα έχει αρνητικό αντικτοιπο στην ανάπτυξη και θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη ύφεση. (βλέπε Ελλάδα)
6 . Η Κύπρος είναι συνδιασμός την Ιρλανδίας και της Ισλανδίας. Ιρλανδίας λόγο μεγάλης έκθεσης των τραπεζών σε ακίνητα και φούσκα ανάπτυξης γής και Ισλανδίας λόγο μεγάλης έκθεσης των τραπεζών μας σε τοξικά δάνεια στην Ελλάδα και δάνεια προς συνδεδεμένα πρόσωπα χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις και μετοχοδάνεια για αγορά μετοχών συνδεδεμένων εταιρειών......
7. Η Κυπρος εώς τον Νοέμβριο του 2012 θα πρέπει να εξασφαλίσει ακόμα 2-3 δις απο τρίτη χώρα η θα αναγκαστεί να πάει στην Τροικα. Τα κεφάλαια αυτά τα χρειαζόμαστε για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του 2013.....
8. Η Λαική τράπεζα μάλλον θα χρειαστεί κρατική στήριξη. Αυτό έπρεπε να γίνει εδώ και μήνες. Διαφωνώ με την θέση οτι πρέπει να περιμένουμε τον ιδιωτικό τομέα πρώτα να βάλει κεφάλαια και εαν χρειαστεί να παρέμβει το κράτος. Λυπάμε που δεν καταλαβαίνουμε ακομα οτι ο ιδιωτικός τομέας ΔΕΝ έχει τόσα κεφάλαια οσα χρειάζονται οι τράπεζες μας. Τι περιμένουμε? να μας τις αγοράσουν ξένοι? περιμένουμε να μας αγοράσουν το μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομίας ξένοι? Να μας αγοράσουν το πιο πολύτιμο κομμάτι τις οικονομίας μας ? και τι θα γίνει εάν οι ξένοι που θα πάρουν τον έλεγχο κάνουν τα ίδια με αυτά που μας κάνανε αυτοί που φύγανε??? τι θα γίνει εαν αποφασίσουν οι ξένοι επενδυτές οτι οι μισοι τραπεζικοί υπαλλήλοι θα πρέπει να πάνε σπίτι τους?
9. Η οικονομική κρίση στην Κύπρο θα είναι εδώ για τουλάχιστον ακόμα 5 χρόνια οπως την ζούμε τώρα . δεν θα αλλάξει τιποτα. Δέν είμαστε στον πάτο ακόμα. Μετά τον πάτο , εαν θα υπάρξει μια μικρή ανάπτυξης, αυτή δεν θα είναι ικανή να γυρίσει τα ελλειματα του κράτους σε πλεονάσματα και ούτε θα ειναι τόσο μεγάλη ώστε να μειώσει την ανεργία κάτω απο το 6% .......
10. Είμαστε σε σπιράλ θανάτου εδώ και μερικούς μήνες, είμαστε σε φαυλο κυκλο, η οικονομία έχει εισέλθει σε μια κατάσταση η οποια θα την οδηγήσει σε μεγαλύτερη υφεση, η κυπρος έχει μπει σε ένα μηχανισμό αυτοκαταστροφής.....δεν υπάρχει ρευστοτητα, οι τράπεζες και το κράτος δεν μπορούν να διοχετέυσουν ρευστοτητα μέσα στη αγορά και η οικονομία εισέρχετε σε μεγαλύτερη ύφεση και η οποια "εκδικήτε" τις τράπεζες με μεγαλύτερες ζημίες και λιγοτερους φορους για το κράτος.
11. Τα επιτόκια παραμένουν για μεγάλο χρονικο διαστημα πολύ ψηλά και καταστρέφουν την οικονομία.....τα επιτόκια μπορουν να μείνουν ψηλα για μικρό χρονικο διάστημα αλλά οχι για μεγάλο διάστημα οπως γίνετε στην Κύπρο τα τελευταια χρόνια διοτι αυτό οδηγά επειχηρήσεις σε πτώχευση, απολύσεις προσωπικού , αυξηση ανεργιας κλπ κλπ. Να δώσω παράδειγμα. 1 εκ δάνειο σε μια μικρομεσαια επειχήρηση = 90 χιλιάδες τόκοι και έξοδα τράπεζας. Εαν το κόστος του δανεια ειταν 5% και οχι 9% τότε τα έξοδα τράπεζας θα ειταν 50,000 . Η επειχήρηση θα είχε 40,000 μεγαλύτερο κέρδος, αυτό θα σημαίνει περισσότεροι φοροι για το κράτος η αυξάνει την δυνατότηα της επειχήρησει να προσληφθούν και άλλοι υπαλλήλοι και άρα μείωσει ανεργίας κλπ κλπ........
12. Ζούμε αυτό που προσπάθησαν και κατάφεραν σε μεγάλο βαθμο να αποφύγουν οι Αμερικανοί την περίοδο 2007-2008. Συμφωνώ με τις ενέργειες τών Bernake, Geithner , Paulson την περίοδο εκείνη.....εμείς δυστηχώς δεν έχουμε τέτοιους τεχνοκράτες.....
13. Οσα ανάφερα πιο πάνω θα συμβούν σιγουρα και σύντομα. Αυτα που με ανησυχούν όμως πιο πολύ είναι όσα θα συμβούν με το φυσικό μας αέριο. Είμαστε σε ασχημη διαπραγματευτική θέση λόγο οικονομικών προβλημάτων την στιγμή που είμαστε η μοναδική ευρωπαική χώρα με αποδεδιγμένα αποθέματα φυσικού αεριού. Μετά απο 60 χρόνια κάναμε για πρώτη φορά σαν κράτος 2 σωστές κινήσεις . Ξεκινήσαμε στρατηγικής σημασιας δεσμούς με την ΣΩΣΤΗ χώρα, το Ισραήλ, και προχωρήσαμε σε ανακάλυψη του φυσικού αερίου μας. Η συμφωνία με το Ισραήλ έγινε δυστηχώς μετά που χάσαμε την μισή Κύπρο και η ανακάλυψη του φυσικού αερίου έγινε σε μια περίοδο μεγάλων οικονομικών προβλημάτων και κατεπέκταση απόλεση ισχυρής διαπραγματευτικής δυναμης με αποτέλεσμα να κινδυνευουμε να το χάσουμε και αυτό ..(το φυσικό αέριο...)..............................
1. Η Κύπρος θα παραμείνει εκτός αγορών λόγο του οτι το μεγάλο Κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει μεγάλα προβλήματα στην Ελλάδα (οχι μόνον τα Ελληνικά ομόλογα) . Ο δανεισμός που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες μας σε ιδιώτες και επειχηρήσεις στην Ελλάδα ξεπερνά τα 23 δις και αυτό ανέρχετε στο 150% του ΑΕΠ μας. Δέν έχουν διαγραφεί ακόμα όλες οι ζημίες στην Ελλάδα. Τώρα θα ξεκινήσουν και μεγάλα προβλήματα για τις τράπεζες στην Κύπρο αφού η Κυπριακή οικονομία έμεινε πολλή χρόνο χωρίς ρευστότητα, πράγμα το οποίο δεν θα διορθωθεί ουτε και μετά τις επεικιμενες αυξήσεις που προγραματίζουν οι τράπεζες μας διοτι τα κεφάλαια που θα αντλήσουν είναι λίγα μπροστά στα προβλήματα τους.
2. Τα μη εξυπηρετούντα δάνεια των τραπεζών μας θα ξεπεράσουν το 15% των χαρτοφυλακίων τους.
3. Η ύφεση για την Κυπριακή οικονομία για το 2012 θα είναι πέραν του 1%...
4. Η ανεργία θα ξεπεράσει το 10% και τον Νοεμβριο-Δεκεμβριο θα πλησιάσει το 12% , ισος το ξεπεράσει....
5. Το έλλειμα του κράτους για το 2012 είναι προς το παρόν 700 εκ. Παραμένω σταθερός σε αυτήν την θέση απο τις 14-1-2012. Εαν δέν παρθουν άλλα μέτρα ΔΕΝ υπάρχει περιπτωση το έλλειμα να είναι 2.5% του ΑΕΠ . Τώρα το αντελειφθηκε ο νέος υπουργός (αλλά Κύριε υπουργέ δεν λές απο τώρα, 8 μήνες πριν, σε δημοσίους υπαλλήλους οτι δεν θα τους πληρώσεις τον 13 μισθό, θα σου κλείσουν τα μαγαζία...) Τα μέτρα που πρέπει να παρθούν είναι μειώσεις στις μη παραγωγικές δαπάνες και οχι αυξήσεις φορολογιών διότι το δευτερο θα έχει αρνητικό αντικτοιπο στην ανάπτυξη και θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη ύφεση. (βλέπε Ελλάδα)
6 . Η Κύπρος είναι συνδιασμός την Ιρλανδίας και της Ισλανδίας. Ιρλανδίας λόγο μεγάλης έκθεσης των τραπεζών σε ακίνητα και φούσκα ανάπτυξης γής και Ισλανδίας λόγο μεγάλης έκθεσης των τραπεζών μας σε τοξικά δάνεια στην Ελλάδα και δάνεια προς συνδεδεμένα πρόσωπα χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις και μετοχοδάνεια για αγορά μετοχών συνδεδεμένων εταιρειών......
7. Η Κυπρος εώς τον Νοέμβριο του 2012 θα πρέπει να εξασφαλίσει ακόμα 2-3 δις απο τρίτη χώρα η θα αναγκαστεί να πάει στην Τροικα. Τα κεφάλαια αυτά τα χρειαζόμαστε για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του 2013.....
8. Η Λαική τράπεζα μάλλον θα χρειαστεί κρατική στήριξη. Αυτό έπρεπε να γίνει εδώ και μήνες. Διαφωνώ με την θέση οτι πρέπει να περιμένουμε τον ιδιωτικό τομέα πρώτα να βάλει κεφάλαια και εαν χρειαστεί να παρέμβει το κράτος. Λυπάμε που δεν καταλαβαίνουμε ακομα οτι ο ιδιωτικός τομέας ΔΕΝ έχει τόσα κεφάλαια οσα χρειάζονται οι τράπεζες μας. Τι περιμένουμε? να μας τις αγοράσουν ξένοι? περιμένουμε να μας αγοράσουν το μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομίας ξένοι? Να μας αγοράσουν το πιο πολύτιμο κομμάτι τις οικονομίας μας ? και τι θα γίνει εάν οι ξένοι που θα πάρουν τον έλεγχο κάνουν τα ίδια με αυτά που μας κάνανε αυτοί που φύγανε??? τι θα γίνει εαν αποφασίσουν οι ξένοι επενδυτές οτι οι μισοι τραπεζικοί υπαλλήλοι θα πρέπει να πάνε σπίτι τους?
9. Η οικονομική κρίση στην Κύπρο θα είναι εδώ για τουλάχιστον ακόμα 5 χρόνια οπως την ζούμε τώρα . δεν θα αλλάξει τιποτα. Δέν είμαστε στον πάτο ακόμα. Μετά τον πάτο , εαν θα υπάρξει μια μικρή ανάπτυξης, αυτή δεν θα είναι ικανή να γυρίσει τα ελλειματα του κράτους σε πλεονάσματα και ούτε θα ειναι τόσο μεγάλη ώστε να μειώσει την ανεργία κάτω απο το 6% .......
10. Είμαστε σε σπιράλ θανάτου εδώ και μερικούς μήνες, είμαστε σε φαυλο κυκλο, η οικονομία έχει εισέλθει σε μια κατάσταση η οποια θα την οδηγήσει σε μεγαλύτερη υφεση, η κυπρος έχει μπει σε ένα μηχανισμό αυτοκαταστροφής.....δεν υπάρχει ρευστοτητα, οι τράπεζες και το κράτος δεν μπορούν να διοχετέυσουν ρευστοτητα μέσα στη αγορά και η οικονομία εισέρχετε σε μεγαλύτερη ύφεση και η οποια "εκδικήτε" τις τράπεζες με μεγαλύτερες ζημίες και λιγοτερους φορους για το κράτος.
11. Τα επιτόκια παραμένουν για μεγάλο χρονικο διαστημα πολύ ψηλά και καταστρέφουν την οικονομία.....τα επιτόκια μπορουν να μείνουν ψηλα για μικρό χρονικο διάστημα αλλά οχι για μεγάλο διάστημα οπως γίνετε στην Κύπρο τα τελευταια χρόνια διοτι αυτό οδηγά επειχηρήσεις σε πτώχευση, απολύσεις προσωπικού , αυξηση ανεργιας κλπ κλπ. Να δώσω παράδειγμα. 1 εκ δάνειο σε μια μικρομεσαια επειχήρηση = 90 χιλιάδες τόκοι και έξοδα τράπεζας. Εαν το κόστος του δανεια ειταν 5% και οχι 9% τότε τα έξοδα τράπεζας θα ειταν 50,000 . Η επειχήρηση θα είχε 40,000 μεγαλύτερο κέρδος, αυτό θα σημαίνει περισσότεροι φοροι για το κράτος η αυξάνει την δυνατότηα της επειχήρησει να προσληφθούν και άλλοι υπαλλήλοι και άρα μείωσει ανεργίας κλπ κλπ........
12. Ζούμε αυτό που προσπάθησαν και κατάφεραν σε μεγάλο βαθμο να αποφύγουν οι Αμερικανοί την περίοδο 2007-2008. Συμφωνώ με τις ενέργειες τών Bernake, Geithner , Paulson την περίοδο εκείνη.....εμείς δυστηχώς δεν έχουμε τέτοιους τεχνοκράτες.....
13. Οσα ανάφερα πιο πάνω θα συμβούν σιγουρα και σύντομα. Αυτα που με ανησυχούν όμως πιο πολύ είναι όσα θα συμβούν με το φυσικό μας αέριο. Είμαστε σε ασχημη διαπραγματευτική θέση λόγο οικονομικών προβλημάτων την στιγμή που είμαστε η μοναδική ευρωπαική χώρα με αποδεδιγμένα αποθέματα φυσικού αεριού. Μετά απο 60 χρόνια κάναμε για πρώτη φορά σαν κράτος 2 σωστές κινήσεις . Ξεκινήσαμε στρατηγικής σημασιας δεσμούς με την ΣΩΣΤΗ χώρα, το Ισραήλ, και προχωρήσαμε σε ανακάλυψη του φυσικού αερίου μας. Η συμφωνία με το Ισραήλ έγινε δυστηχώς μετά που χάσαμε την μισή Κύπρο και η ανακάλυψη του φυσικού αερίου έγινε σε μια περίοδο μεγάλων οικονομικών προβλημάτων και κατεπέκταση απόλεση ισχυρής διαπραγματευτικής δυναμης με αποτέλεσμα να κινδυνευουμε να το χάσουμε και αυτό ..(το φυσικό αέριο...)..............................